Gewone steeneik (Quercus ilex)

Quercus ilex

De steeneik, in het Latijns Quercus, ilex is een boom uit de napjesdragersfamilie, waar bijvoorbeeld ook de beuk uitkomt. De steeneik komt van oorsprong uit het Zuid-Europa en kan goed tegen de zoute zeewind. Daarnaast kan de boom ook goed geplant worden in een stedelijk gebied, omdat de boom ook tegen luchtvervuiling kan. Een steeneik zie je vaak terug bij grote gebouwen of bij nieuwbouw woningen, dit heeft te maken met de chique uitstraling die de boom heeft. De boom komt van oorsprong uit Zuid-Europa en groeit daar veel op rotsgrond, vandaar de Nederlandse benaming. De Latijnse benaming heeft de boom te danken aan het blad, vooral bij het jonge blad zitten er aan de uiteindes uitsteeksels, hierdoor lijkt het blad heel erg op een hulst, waarin de Latijnse naam ilex ook terugkomt.

Jonge bladeren en twijgen verschillen in grote en hebben aan de uiteindes uitsteeksels. Op latere leeftijd is het blad minder getand/ minder bladrand en is het blad meer rond en golvend. Waarom de bladeren in het begin getand zijn heeft te maken met de insecten, doordat het blad uitsteeksels heeft voorkomt dit vraat door insecten. Op latere leeftijd zit de boom vol met vertakkingen en blad en zal het de insecten niet meer lukken om de boom kaal te eten. De bovenkant van het blad is glanzend groen, terwijl de onderkant grijs is, dit zorgt voor de chique uitstraling waar een steeneik om bekend staat. Daarnaast is de steeneik ook een dichte groeier en heeft de boom ook veel vertakkingen.

Wij hebben de steeneik in verschillende formaten, het kleinste formaat is stamomtrek 4-6 cm, terwijl het grootste formaat 20-25 cm stamomtrek heeft. De steeneik is in Nederland een trage groeier, hierdoor zal de stamomtrek niet veel per jaar groeien. Het kleinste formaat zal ongeveer 3 jaar oud zijn, terwijl het grootste formaat 17 tot 20 jaar oud zal zijn. Per formaat zal er ongeveer 1 à 2 jaar leeftijdsverschil tussen zitten.

Leuk feitje is dat de eikels van de steeneik eetbaar zijn, in het Mediterraanse gebied worden deze eikels gegeten door Iberische varkens. Van de varkenspoot wordt Jamon gesneden, de smaak van de vruchten van een steeneik proef je ook terug in het vlees. De mediterrane boom zal alleen vruchten krijgen, wanneer de steeneik niet gesnoeid wordt.

Steeneik snoeien

Een steeneik heeft vanwege de trage groei weinig onderhoud nodig, een steeneik snoei je eigenlijk om de boom in de vorm te houden. Wanneer je een steeneik namelijk niet snoeit, kan de boom namelijk een grillige groeiwijze krijgen, waarbij de takken alle kanten op groeien. Het snoeien kun je het beste in de maand april doen voor de bloeiperiode, of eventueel in juni voor vormbehoud.